Mali Yıl Nedir? Ne Zaman Başlar Ne Zaman Biter?

Mali yıl, bir ülkenin devlet kurumlarının ve işyerlerinin finansal raporlarını hazırlamak ve yayınlamak için belirlediği süre zarfını ifade eder. Mali yıl, adından da anlayabileceğimiz üzere, 12 aylık bir süreci kapsar. Fakat başlangıcı ve bitişi, her zaman ocak ayı ile aralık ayı olmak zorunda değildir. Hazırsan, mali yıl kavramına daha yakından bakalım.

🗓 Mali Yıl Ne Anlama Gelir?

Sevdiğin ve yatırım yaptığın bir şirket düşün. Bu şirketin; yıllık satışları, gelirleri, kârı, yatırımları ve tabii ki de geleceğe dair hedefleri olacaktır. İşte tüm bu finansal faaliyetlerinin gerçekleştiği ve raporlandığı bir yıllık sürece “mali yıl” adı verilir.

Yani mali yıl şirketin finansal performansını belirleyen gelir düzeyi, kârlılık ve borçlar gibi birçok kalemdeki değişimlerin gözlemlendiği bir süreçtir.

  • Özellikle bireysel yatırımcılar olarak yatırım yapacağımız bir şirketin finansal performansını iyi bir şekilde gözlemleyip değerlendirmemiz, doğru yatırım kararı almak için çok önemlidir.

En başta da dediğimiz gibi, ‘yıl’ göndermesi 12 aya tekabül etse de bu her şirket için güncel takvimle paralellik göstermeyebilir. Yani ocak ayı ile aralık ayı arasındaki zaman dilimini göstermeyebilir. Zira mali yıl içerisinde raporlanan bilgiler, işin yapısına ve getirisine bağlı olarak güncel takvimden farklı bir zaman diliminde yürütülmek istenebilir. Bu yüzden her şirketin mali yılının başlangıç ve bitiş tarihleri farklılık gösterebilir.

  • Kısacası mali yılı bir öğrencinin eğitim yılı olarak, mali tabloları (finansal sonuçlar) ise bu öğrencinin karnesi gibi düşünebiliriz. Bu karne, bize yatırım yaptığımız şirketin güncel durumunu, hedeflerini ve faaliyetlerini gösterir. Yani, şirketin finansal performansına dair bilgiler ediniriz.

🏢 Mali Takvim Neye Göre Belirlenir? 

İlk bölümde mali yıl takvimlerinin başlangıç ve bitiş tarihlerinin şirketten şirkete veya sektörden sektöre farklılık gösterebileceğini söylemiştik. Peki, bu farklılıklar neden oluşur?

Şirketlerin belirledikleri mali yıllar; gelir ve gider dengesinin net bir şekilde gözlemlenebilmesi, şirket faaliyetlerinin mali tablolara nasıl yansıdığının daha net değerlendirilebilmesi için özel olarak belirlenirler. Her işin yapısına ve sektörün dinamiklerine göre de farklılık gösterirler. 

Bu duruma verilebilecek en iyi örnek perakende şirketleridir. Perakende şirketleri, muhasebe hesaplarının kapandığı ve bolca tatil izninin kullanıldığı bir dönemde mali yılı kapatmak yerine, farklı bir ay seçmeyi tercih eder. Güncel takvimde hesaplar aralık ayında kapatılıyorsa, perakende şirketlerinde mali yıl genellikle ocak ayının sonunda kapatılır. 

📌 ABD ve Türkiye’de Mali Yıl Ne Durumda?

ABD’de mali yıllar çeyreklik periyotlarla ifade edilir. Bu çeyrekler üç aylık bir döneme tekabül eder. Yani 4 çeyreklik finansal sonuç (bilanço) dönemi, bir mali yıla eşittir. Örneğin ekim ayında başlayan mali yılın ilk çeyreği aralık ayında son bulur. Şirketler de her periyotta çeyrek bilançolarını açıklarlar. 

📲 Apple (AAPL)

First Quarter (İlk Çeyrek):

  • 28 Eylül 2019 (başlangıç) / 28 Aralık 2019 (bitiş)

Second Quarter (İkinci Çeyrek):

  • 28 Aralık 2020 (başlangıç) / 28 Mart 2020 (bitiş)

Third Quarter (Üçüncü Çeyrek):

  • 28 Mart 2020 (başlangıç) / 27 Haziran 2020 (bitiş)

Fourth Quarter (Dördüncü Çeyrek):

  • 27 Haziran 2020 (başlangıç) / 26 Eylül 2020 (bitiş)

Apple’ın mali yılı eylül ayında başlayıp yine eylül ayında sona ermiş. Kaynak

👕 Nike (NKE)

First Quarter (İlk Çeyrek):

  • 31 Mayıs 2019 (başlangıç) / 31 Ağustos 2019 (bitiş)

Second Quarter (İkinci Çeyrek):

  • 31 Ağustos 2020 (başlangıç) / 30 Kasım 2019 (bitiş)

Third Quarter (Üçüncü Çeyrek):

  • 30 Kasım 2019 (başlangıç) / 29 Şubat 2020 (bitiş)

Fourth Quarter (Dördüncü Çeyrek):

  • 29 Şubat 2020 (başlangıç) / 31 Mayıs 2020 (bitiş)

Nike’nin mali yılı mayıs ayında başlayıp yine mayıs ayında sona ermiş. Kaynak

☕️ Starbucks (SBUX)

First Quarter (İlk Çeyrek):

  • 29 Eylül 2019 (başlangıç) / 29 Aralık 2019 (bitiş)

Second Quarter (İkinci Çeyrek):

  • 29 Aralık 2020 (başlangıç) / 29 Mart 2020 (bitiş)

Third Quarter (Üçüncü Çeyrek):

  • 29 Mart 2020 (başlangıç) / 28 Haziran 2020 (bitiş)

Fourth Quarter (Dördüncü Çeyrek):

  • 28 Haziran 2020 (başlangıç) / 27 Eylül 2020 (bitiş)

Starbucks’ın mali yılı da Apple’a paralel olarak Eylül ayında başlayıp bitmiş. Kaynak

🔋 Tesla (TSLA)

First Quarter (İlk Çeyrek):

  • 29 Ocak 2020 (başlangıç) / 29 Nisan 2020 (bitiş)

Second Quarter (İkinci Çeyrek):

  • 29 Nisan 2020 (başlangıç) / 22 Haziran 2020 (bitiş)

Third Quarter (Üçüncü Çeyrek):

  • 21 Temmuz 2020 (başlangıç) / 21 Ekim 2020 (bitiş)

Fourth Quarter (Dördüncü Çeyrek):

  • 21 Ekim 2020 (başlangıç) / 26 Ocak 2021 (bitiş)

Tesla’nın mali yılı biraz daha günlük takvimlerimize yakın olarak Ocak’tan Ocağa doğru oluşturulmuş. Kaynak

🇹🇷 Türkiye’de Mali Yıl Nasıl?

Mali yıl uygulamasında ülkemize de bi’ göz atalım. Ülkemizde mali yıl, uzun yıllar boyunca 1 Mart ile 28 Şubat arasında uygulanmıştır. Ancak 1983 yılında yapılan değişiklikle beraber genel mali yıl, 1 Ocak – 31 Aralık olarak kabul edilmiştir. Bir mali yıl içerisinde şirketler, belirli zaman aralıklarında kamusal işlemler için bildirimlerde bulunulur. Vergi işlemleri olarak da geçen bu kamusal ödemelerin şubat, mart ve nisan ayı içerisinde gerçekleştirilmesi beklenir.

  • 1 Ocak – 31 Aralık mali yılı Türkiye özelindedir. Yazımızda da belirttiğimiz üzere ülkelerde farklı mali yıl dönemleri kullanılabilir. Örneğin; Amerika Birleşik Devletleri kamusal alanlarda 1 Temmuz – 30 Haziran aralığında mali yıl uygulaması yapmaktadır.

Bu yazımızda neler öğrendik?

  • Mali yıl nedir, ne anlama gelir,
  • Mali yıl takvimi neye göre belirlenir,
  • ABD ve Türkiye borsasında mali yıl ne zaman başlar,
  • Hisseler özelinde çeyrek dilimler ne ifade eder.
Kaynak: https://blog.huseyingulen.net/mali-yil-nedir-ne-zaman-baslar-ne-zaman-biter/
,